រដ្ឋសភាសភា ដាក់អនុម័តច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នជាស្ថាពរ ដោយសំឡេងគាំទ្រ១១៥សំឡេង

ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ — រដ្ឋសភាជាតិ បានបើកសម័យប្រជុំពេញអង្គ ដើម្បីអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី​ការគ្រប់​គ្រង​ប្រទេសជាតិក្នុងភាពអាសន្ន ហើយក៏បានអនុម័តជាស្ថាពរដោយ​សំឡេងគាំទ្រ១១៥​សំឡេង នៃចំនួនសមាជិកសភា​ទំាងមូល។

ក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គលើកទី៤ នីតិកាលពីទី៦ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោម​អធិបតីភាពសម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា  សម្តេច​អគ្គមហាសេនា​បតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សម្តេចក្រឡា​ហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ព្រមទាំងសមាជិក សមាជិការដ្ឋ​សភា​​សរុប១១៥​រូប។

បើតាមលើកឡើងរបស់ឯកឧត្ដម ប៉ែន បញ្ញា ប្រធានគណៈកម្មការនីតិកម្ម ​និងយុត្តិធម៌​នៃរដ្ឋសភាបានលើកឡើងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិស្ថិត​ក្នុងភាព​អាសន្ននេះមាន១២មាត្រា និង៥ជំពូក ហើយសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះបានបើកកិច្ចប្រជុំជាមួយ​សមាជិកគណៈកម្មការនានានៃ ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់នៅរដ្ឋសភា និងជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​យុត្តិ​ធម៌ផងដែរ។ ឯកឧត្ដមបានបន្តថា​សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះតាក់តែងឡើងស្របតាមច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរដ្ឋសភា។

ឯកឧត្ដម កើត រិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌បានបញ្ជាក់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី​ការ​គ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយអនុលោមតាមស្មារតី ​នៃ​មាត្រា២២ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលចែងថា “នៅពេលប្រជាជាតិ​ប្រឈម​មុខ នឹងគ្រោះថ្នាក់ ព្រះមហាក្សត្រប្រកាសប្រទានដំណឹងជាសាធារណៈ ដាក់ប្រទេស​ជាតិស្ថិត​ក្នុង​​ភាពអាសន្ន ក្រោយពីបានមតិឯកភាពពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានរដ្ឋសភា ប្រធាន​ព្រឹទ្ធ​សភា”។ ឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្រ្ដីបានលើកឡើងថា ផ្អែកតាមមាត្រា២២ថ្មីនេះ​ការសម្រេចដាក់​ប្រទេស​ជាតិ​ស្ថិត​ក្នុងភាពអាសន្នគឺត្រូវធ្វើឡើងនៅពេលដែលប្រជាជាតិប្រឈមមុខនឹងគ្រោះ​ថ្នាក់ ដែល​​បណ្តាល​មកពីជាអាទិ៍ គ្រោះថ្នាក់ដែលបង្កឡើងដោយសង្គ្រាម ​ឬការឈ្លានពាន ពីកម្លាំង​បរទេស គ្រោះអាសន្ន បន្ទាន់ចំពោះសុខភាពសាធារណៈបណ្តាលមកពីការឆ្លងរា​ល​ដាលនៃ​ជំងឺ ភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ព្រមទាំងគ្រោះ​មហន្ត​រាយធ្ងន់ធ្ងរ ដែលគំរាមកំហែង ឬអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់រីករាលដាលដល់កម្រិត​ទូទាំង​ប្រទេស​ជាដើម។ ប៉ុន្តែមាត្រា២២ថ្មី ក៏ដូចជាមាត្រាដទៃទៀតនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ពុំបានចែងអំពី​វិធានការ គ្រប់​គ្រងប្រទេសជាតិ ក្រោយពីត្រូវបានប្រកាសដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្នុងភាពអាសន្ន គឺ​ជា​តម្រូវការចាំបាច់មិនអាចខ្វះបាន ដើម្បីកំណត់អំពីសិទ្ធិអំណាចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​ដាក់​​ចេញនូវ​វិធានការចាំបាច់នានាសំដៅឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថានភាពអាសន្ន​ក្នុងកាលៈទេសៈ​ដូច​បាន​រៀប​រាប់​មកខាងលើ បន្ទាប់ពីប្រទេសជាតិត្រូវបានប្រកាសដាក់ឱ្យស្ថិតនៅ​ក្នុងអា​សន្ន។ ឯកឧត្ដម​បាន​​បន្ត​ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងផ្តល់មូលដ្ឋានគតិយុត្តិធានាដល់ការ​អនុ​វត្តមាត្រា២២ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញផង និងជាមូលដ្ឋានគតិយុត្តិកំណត់អំពីសិទ្ធិអំណាច​​របស់រាជ​រដ្ឋាភិបាលក្នុង​ការ​ដាក់ចេញនូវវិធានការនានាដែលមានចរិកជាការហាមឃាត់ ឬការកម្រិតនូវ​សិទ្ធិសេរីភាព​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែវិធានការនេះ មានភាពចាំបាច់មិនអាចខ្វះបានដើម្បី ឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថាន​ភាពរបស់ប្រទេសជាតិក្នុងគ្រាអាសន្ន សំដៅការពាសន្តិសុខជាតិ និង​សណ្តាប់ធ្នាប់ធារណៈ ការពារអាយុជីវិត និងសុខភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងការពារទ្រ ព្យសម្បត្តិ​និងបរិស្ថាន​ផងដែរ។

ឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្រ្ដីបានបន្ថែមថា ឆ្លងតាមការសិក្សាផ្នែកនៅតាមបណ្តាប្រទេសលើ​សកល​លោក​គឺប្រទេសជាតិមិនអាចខ្វះបានក្នុងការមានច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិ​ស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន។ ឯកឧត្ដមបានឱ្យដឹងទៀតថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ក៏បានលើកឡើងថា វិធានការអនុវត្តន៍ពេលប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន នៅពេលអាចត្រូវបានដាក់ចេញ​សម្រាប់ទូទាំងប្រទេស ឬដែនដីកំណត់ជាក់លាក់ណាមួយ។ ក្នុងករណីចាំបាច់ រាជរដ្ឋាភិបាល​អាចបង្កើតយន្តការ ឬប្រគល់សិទ្ធិអំណាចទៅអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចណាមួយ ឬប្រើប្រាស់​កម្លាំង​ប្រដាប់អាវុធ ដើម្បីធានាដល់ការអនុ វត្តវិធានការខាងលើ។ ទន្ទឹមនេះ ​ក្នុងពេលសង្គ្រាម ឬក្នុងកាលៈទេសៈដទៃទៀត ដែលសន្តិសុខជាតិប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ​ការគ្រប់គ្រង​ប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ននេះ អាចធ្វើឡើងតាមរបបអាជ្ញាសឹក។

ឯកឧត្ដម កើត រិទ្ធ បានថ្លែងទៀតថា “ការដាក់ប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នត្រូវមាន​ការយល់ព្រមប្រមុខដឹកនាំស្ថាប័ន៣គឺប្រមុរាជរដ្ឋាភិបាល ប្រធានរដ្ឋសភា និងប្រធានព្រឹទ្ធ​សភា”។

ឯកឧត្ដម ប៉ែន បញ្ញា ក៏បានអានខ្លឹមសារចំពោះទោសប្បញ្ញត្តិក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ បានចែងពីបទរារាំងដល់កិច្ចប្រតិបត្តិការពេលប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នថា ដោយមិន គិតដល់បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌដទៃទៀតអំពើដោយចេតនារាំង ឬបង្កឧបសគ្គដល់កិច្ចប្រតិបត្តិ ការឆ្លើយតបចំពោះភាពអាសន្ន ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី១ឆ្នាំ ដល់៥ឆ្នាំ និងពិន័យ ជាប្រាក់ពី២លានរៀល ទៅ១០លានរៀល។ ចំពោះអំពើរារាំងដល់កិច្ចប្រតិបត្តិការពេលប្រ ទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី៥ឆ្នាំ ទៅ១០ឆ្នាំ កាលបើអំពើ នេះនាំឱ្យមានចលាចលជាសាធារណៈ ឬប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់​នេះ ក៏បានចែងអំពីបទមិនគោរពវិធានការពេលប្រតិបត្តិការពេលប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នថាដោយមិនទាន់គិតដល់បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌដទៃទៀត អំពើដោយចេតនាមិនគោរពវិធាន​ការដាក់​ចេញដោយរាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមបញ្ញត្តិនៃ មាត្រា៥ នៃច្បាប់នេះ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់​ពន្ធនាគារពី១ឆ្នាំ ទៅ៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី២លាន ទៅ១០លានរៀល។ ជាមួយគ្នានោះដែរ​ខ្លឹមសារនៃព្រាងច្បាប់ក៏បានចែងពីការទទួលខុសត្រូវផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌរបស់នីតិបុគ្គលថា នីតិ​បុគ្គល​អាចត្រូវបានប្រកាសថាត្រូវទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌដូចមានចែង ក្នុងមាត្រា៤២​(ការ​ទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌរបស់នីតិបុគ្គល) នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ចំពោះបទ ល្មើសដែលមានចែង​ក្នុងនៃច្បាប់នេះ។ នីតិបុគ្គលត្រូវផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី១រយលានរៀល ទៅ១ពាន់​លានរៀល ព្រមទាំងទោសបន្ថែមមួយ ឬច្រើន ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា១៦៨ នៃក្រមព្រហ្ម​ទណ្ឌ។

ទន្ទឹមនេះ នីតីបុគ្គលអាចត្រូវបានប្រកាសថា ត្រូវទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌដូចមានចែង ក្នុង មាត្រា៤២ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ចំពោះបទល្មើសដែលមានចែងក្នុងមាត្រា៨ខែច្បាប់នេះ។ នីតិបុគ្គលត្រូវផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី៥០លានរៀល ទៅ៥០០លានរៀល ព្រមទាំងទោស បន្ថែមមួយ ឬច្រើនដូចមានចែងក្នុងមាត្រា១៦៨នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ៕

ដោយ ប៊ុនរិទ្ធ

ពត៌មានទាក់ទង

ពត៌មានផ្សេងៗ