ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ — រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានស្នើឱ្យសមាគមអន្តរជាតិនៃអភិបាលក្រុងហ្វ្រង់កូហ្វូនី(AIMF) លើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងសមាគម ដើម្បីបង្កើតជាគុណតម្លៃបន្ថែមដល់ហ្វ្រង់កូហ្វូនី និងធ្វើឱ្យសមាគម AIMF ក្លាយជាយន្តការពហុភាគី ជាប្រយោជន៍ដល់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៃបណ្ដាទីក្រុងនិយាយភាសាបារាំង។
ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាតំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងមហាសន្និបាតលើកទី៣៩ នៃសមាគមអន្តរជាតិនៃអភិបាលក្រុងហ្វ្រង់កូហ្វូន (AIMF) ក្រោមប្រធានបទ«AIMF ភ្នំពេញ៤០ឆ្នាំក្រោយ» នាព្រឹកថ្ងៃទី ៤ ខែធ្នូឆ្នាំ២០១៩ នៅសណ្ឋាការសុខាភ្នំពេញ រាជធានីភ្នំពេញនោះ ឯកឧត្ដម ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហោ ណាំហុង បានថ្លែងថា AIMFខ្លួនឯងក៏ចាំបាច់ត្រូវរៀបចំឱ្យទីក្រុងនានាសហការគ្នាដើម្បីសម្រេចបាននូវគុណតម្លៃនិងគោលដៅនានារបស់AIMF ព្រមទាំងត្រូវមានកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាល«អនាគតអ្នកដឹកនាំរបស់AIMF» ឱ្យពួកគាត់ជ្រាបពីគោលការណ៍គ្រឹះនៃអត្តសញ្ញាណរបស់AIMF ដើម្បីឱ្យមានគ្រួសារAIMF មួយដែលមានសាមគ្គីភាពសុខដុមរមនា និងដើម្បីធ្វើឱ្យ AIMF និងហ្វ្រង់កូហ្វូនី ក្លាយទៅជា«តំបន់សន្តិភាព ភាតរភាពនិងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព» និងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍កីឡាវប្បធម៌ និងទេសចរណ៍នៅក្នុងAIMF ដើម្បីកសាងកិត្តិនាមរបស់AIMF នៅលើពិភពលោក។ ឯកឧត្ដមឧបនាយរដ្ឋមន្ត្រី បានរម្លឹកប្រាប់មហាសន្និបាត AIMF អំពីអ្វីដែលជាការប្រែប្រួលរបស់រាជធានីភ្នំពេញតាំងពីអតីតកាលរហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ពោលក្រោយភ្លើងសង្គ្រាមត្រូវបានបញ្ចប់ ភ្នំពេញបានក្លាយទៅជាទីក្រុងខ្មោចខ្ទេចខ្ទាំ រហូតប្រែមុខប្រែមាត់ មកជារាជធានីដែលមានការរីកចម្រើន និងមានការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន។ ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្ដីបន្តថា បន្ទាប់ពីរបបខ្មែរក្រហមបានដួលរលំទៅ រាជធានីភ្នំពេញ គឺជាទីក្រុងខ្មោច គ្មានមនុស្សរស់នៅទេ ប្រជាជនទីក្រុងភ្នំពេញទាំងមូល ត្រូវបានជម្លៀសចេញដោយបង្ខំ ឱ្យទៅធ្វើពលកម្មនៅតាមទីជនបទ និងក្នុងព្រៃ។ ទន្ទឹមនេះ គ្មានរដ្ឋបាល គ្មានសាលារៀន គ្មានមន្ទីរពេទ្យ គ្មានផ្សារ គ្មានរូបិយវត្ថុ គ្មានអគ្គិសនី គ្មានទឹកស្អាត។ល។ ផ្ទះត្រូវគេរុះរើ និងអគារនានាប្រែទៅជាចាស់ៗ ទ្រុឌទ្រោម ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបានបំផ្លាញទាំងអស់។ ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី បានថ្លែងបន្តទៀតថា កាលនោះរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវចិញ្ចឹម និងផ្តល់ជម្រកជូនប្រជាជន រងភាពអត់ឃ្លានរាប់លាននាក់ ដែលទើបត្រឡប់មកពីជំរំធ្វើការដោយបង្ខំ យើងត្រូវកសាងរាល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទីក្រុងទាំងអស់ ឱ្យសក្តិសមនឹងកេរ្ត៍ឈ្មោះរាជធានីមួយនេះ ក៏ដូចជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងទៀតនៅទូទាំងប្រទេស ដែលត្រូវបានបំផ្លាញទាំងស្រុង ដោយរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។
ចាប់ពីឆ្នាំ២០០០មក ទីក្រុងនេះបានប្រឈមនឹងបញ្ហាបន្ទាន់ថ្មីៗទៀត ដោយប្រជាជន បានចាកចេញពីជនបទចូលមករស់នៅ ដែលទាមទារឱ្យមានការសាងសង់ លំនៅឋាននៅតាមសង្កាត់បណ្តោះអាសន្នមួយចំនួន។ ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៤មក ទីក្រុងបានចាប់ផ្តើមការពង្រីកវិសាលភាពរបស់ខ្លួន ចាប់ផ្តើមឈានចូលដល់ដំណាក់កាលធ្វើឧស្សាហកម្មភាវូបនីយកម្ម ដោយបានបង្កើតការងារជាច្រើននៅតាមរោងចក្រវាយនភ័ណ្ឌ។ ឯកឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហោ ណាំហុង ក៏បានគូសបញ្ជាក់ទៀតថា រាជរដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តពីរ ដែលក្នុងនោះ យុទ្ធសាស្រ្តទី១ មានឈ្មោះថា «កម្មវិធីដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ ចំនួន១០០ក្នុងមួយឆ្នាំ» ដោយអនុវត្តន៍គោលនយោបាយផ្តល់សម្បទានដីសង្គម រួមនឹងការអភិវឌ្ឍទីលំនៅឋាននៅនឹងកន្លែង តាមរយៈផែនការប្រមូលផ្តុំប្រជាជន ក្នុងសហគមន៍ក្រីក្របញ្ចូលគ្នាតាមតំបន់។
ទី២ គឺការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ «ស្វ័យអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុង» តាមរយៈមូលនិធិបដិភាគ ដែលចូលរួមដោយប្រជាពលរដ្ឋ។ រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០០៩ សញ្ញាដំបូងដែលបង្ហាញថា រាជាធានីភ្នំពេញក្លាយជាទីក្រុងធំ បានចេញជារូបរាងឡើង។ លំនៅឋានតូចៗ ត្រូវបានជំនួសដោយអគារខ្ពស់ៗ។ កាលនោះ រាជធានីភ្នំពេញបានពង្រីកវិសាលភាពពី៣០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ទៅដល់ជិត៧០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ជាមួយបូរីថ្មីៗចំនួន២១២កន្លែង ដោយមិនទាន់រាប់បញ្ចូលអគារខ្ពស់ៗរាប់មិនអស់ និងផ្ទះវីឡាជាច្រើន ដែលគេបានសង់លើផ្ទៃដីក្រុងដ៏ធំ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ជាមួយនឹងប្រជាជនទីក្រុង និងកម្មករ សរុបទាំងអស់ប្រមាណ ៣លាននាក់។ ចំពោះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្មី ត្រូវបានកសាង និងពង្រីកដោយសារមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ នៅលើដងផ្លូវដូចតាមបណ្តារដ្ឋធានីដទៃទៀត នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដូច្នោះដែរ។ ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្ដីបានបន្ថែមថា នេះក៏ដោយសារតែជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន មានភាពប្រសើរឡើង ដោយសារតែកម្ពុជាទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដល់ទៅ៧.៧ភាគរយ ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជាកាត់បន្ថយអត្រាភាពក្រីក្រមកនៅត្រឹម១០ភាគរយ ប៉ុណ្ណោះក្នុងឆ្នាំ២០១៨។
លោកជំទាវ ល្វីស មូស៊ីគីវ៉ាបូ (Louise Mushikiwabo) អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការអន្តរជាតិនិយាយភាសាបារាំងហ្វ្រង់កូហ្វូនី បានឱ្យដឹងថា កម្ពុជាគឺជាសមាជិកដ៏សកម្មនៅក្នុងការ អនុវត្តគម្រោងហ្វ្រង់កូហ្វូនីក្នុងរយៈពេលជិត៥០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ លោកជំទាវបន្ដថា ភាសាបារាំងគឺសរសរស្ដម្ភមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការបើកចំហរទៅកាន់ពិភពលោក និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិផ្សេងៗ។ លោកជំទាវក៏បានថ្លែងនូវការគាំទ្រឱ្យសមាជិកនៃ AIMF បន្តអនុវត្តន៍ការងាររបស់ខ្លួនដោយផ្តោតលើបញ្ហាបរិស្ថាន អភិបាលកិច្ច សង្គមកិច្ច ការអប់រំ និងវប្បធម៌ ដែលធានាដល់ការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ លោកជំទាវបានបញ្ជាក់ថា «ហ្វ្រង់កូហ្វូនី គាំទ្ររាល់គម្រោងទាំងឡាយនាពេលអនាគត»។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំនៃសមាគមអន្តរជាតិអភិបាលក្រុងប្រើប្រាស់ភាសាបារាំង(AIMF)លើកទី៣៩ និងដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី៤០នៃសមាគមនេះ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ពីថ្ងៃទី០៣-០៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ ដែល មានគណៈប្រតិភូនៃទីក្រុង និងសមាគមរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិចូលរួមចំនួន៤០២នាក់ មកពីបណ្ដាប្រទេសប្រមាណ៤១៕
ដោយ ជឹម ណារី
