ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ឥ — សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង ប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសអាស៊ីបូព៌ា បានយាង និងអញ្ជើញចូលរួមក្នុងពិធីបើក កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី១៤ ដើម្បីពិនិត្យមើលពីកាលានុវត្តភាព និងបញ្ហាប្រឈមនានា ដែលបានអនុវត្តន៍នាពេលកន្លងមក និងទិសដៅទៅអនាគត នារសៀលថ្ងៃទី០៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ នៅទីក្រុងបាងកក ព្រះរាជាណាចក្រថៃ។
ប្រភពពីអ្នកយកព័ត៌មានរបស់ទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ មេដឹកនាំទាំងអស់បានទទួលស្គាល់ថា ជាការពិតកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា បានដើរតួនាទីកាន់តែសកម្មឡើង ក្នុងនិម្មាបនកម្មតំបន់ ដោយសារភាពពាក់ព័ន្ធ និងប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការឆ្លើយ តបទៅនឹងការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័ស ក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ។ ប្រមុខមេដឹកនាំក៏បានចាត់ទុកថា កិច្ចប្រជុំលើកទី១៤នេះ គឺពិតជាសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់ ធ្វើការគិតគូរ និងមានជំហររួមគ្នា ដោយប្រកាន់ភ្ជាប់ទៅនឹងទ្រឹស្តីតំបន់និយម និងពហុភាគីនិយម ដែលជាគោលការណ៍និងក្របខ័ណ្ឌដ៏សំខាន់ សម្រាប់ផលប្រយោជន៍រួម និងកិច្ចសហ ប្រតិបត្តិការរួមគ្នា ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម ដែលកំពុងកើតឡើងក្នុងគ្រប់ទិដ្ឋភាព។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី១៤នេះដែរ មេដឹកនាំទាំងអស់ បានពិភាក្សាយ៉ាងយក ចិត្តទុកដាក់ ទៅលើបញ្ហាតំបន់ និងអន្តរជាតិ ពិសេសពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន ការរត់ពន្ធគ្រឿងញៀន អំពើភេរវកម្មឆ្លងដែន សន្តិសុខអ៊ីនធើណែត សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម បញ្ហាសន្តិសុខក្នុងតំបន់ ពិសេសបញ្ហានៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ដែលក្នុងនោះមេដឹកនាំទាំងអស់ បានគូសបញ្ជាក់អំពីសារ:សំខាន់ នៃការបន្តកិច្ចសន្ទនាដោយសន្តិវិធី ក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ក្នុងគោលបំណងសម្រេចនូវសន្តិភាព និងស្ថិរភាពយូរអង្វែងនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ និងសូមស្វាគមន៍ចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើម និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនានា ដោយសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ក្នុងការជំរុញកិច្ចពិភាក្សាជាមួយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិត ប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ។ ជាមួយគ្នានេះ មេដឹកនាំទាំងអស់ ក៏បានជំរុញគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ចាប់ផ្តើមកិច្ចសន្ទនាគ្នាដោយសន្តិវិធីឡើងវិញ និងបន្តធ្វើការរួមគ្នាដែលនឹងនាំទៅរកការសម្រេចនូវសន្តិភាព និងស្ថិរភាពអចិន្រៃ្តយ៍នៅឧបទ្វីបកូរ៉េ តាមរយ:ការអនុវត្តដោយពេញលេញ និងឆាប់រហ័សនូវសេចក្តីប្រកាស ប៉ានមុនយូម សេចក្តីប្រកាសរួមទីក្រុងព្យុងយ៉ាង និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ ដោយពេញលេញ និងឆាប់រហ័ស។ មេដឹកនាំទាំងអស់ ក៏បានគូសបញ្ជាក់ ម្តងទៀតនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើង ចំពោះការអនុវត្តយ៉ាងពេញលេញ នៃសេចក្តីសម្រេចពាក់ព័ន្ធនានា របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ អង្គការសហប្រជាជាតិ និងកត់សម្គាល់ នូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ដើម្បីនាំមកនូវការរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ពេញលេញនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ពិសេសបានគូសបញ្ជាក់ពីសារ:សំខាន់នៃវេទិកាដែលដឹកនាំដោយអាស៊ាន ក្នុងនោះរួមមាន វេទិកាតំបន់អាស៊ានដើម្បីលើកកម្ពស់បរិយាកាសអំណោយផល ដល់កិច្ចពិភាក្សាប្រកបដោយសន្តិភាព ក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធ។ លើសពីនេះទៀត មេដឹកនាំទាំងអស់ក៏បានស្វាគមន៍នូវវឌ្ឍនភាពដែលសម្រេចបាន ក្នុងការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយតំបន់ និងបានលើកទឹកចិត្តឱ្យភាគីទាំងអស់ បង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីដោះស្រាយដែលលេចធ្លោទាំងឡាយ និងឈានទៅបញ្ចប់ការចរចា លើកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ឱ្យបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស ខណ:ពេលយើងកំពុងបញ្ជាក់សាជាថ្មី នូវអាទិភាព និងការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏ខ្ពស់បំផុតរបស់អាស៊ាន ដើម្បីបញ្ចប់ការចរចារលើកិច្ចព្រមព្រៀងនោះឱ្យបានក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ មេដឹកនាំទាំងអស់ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់លើភាពចាំបាច់បំផុត ក្នុងការសម្រេចឱ្យបាននូវគោលដៅនោះ ចំពេលដែលកំពុងប្រឈមជាមួយនឹងភាពមិនប្រាកដប្រជា ក្នុងសកលលោក នាពេលបច្ចុប្បន្ន និងបានសម្ដែងនូវការជឿជាក់ថា នៅពេលណាការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនោះត្រូវបានបញ្ចប់ កិច្ចព្រមព្រៀង ភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ទូលំទូលាយនោះ នឹងរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មមួយ ដែលបើកចំហប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងដែលផ្អែកលើច្បាប់ជាធរមាន ហើយនឹងរួមចំណែកដល់ការពង្រីកខ្សែសង្វាក់គុណតម្លៃនានាផងដែរ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី១៤នេះដែរ មេដឹកនាំទាំងអស់ បានឈានទៅចេញផ្សាយសេចក្តីប្រកាសរបស់ប្រធានកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី១៤ ការអនុម័តសេចក្តីប្រកាស របស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា ស្តីពីការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការចែកចាយគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់។ អនុម័តសេចក្តីប្រកាស របស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន និងអនុម័តសេចក្តីប្រកាស របស់ថ្នាក់ដឹកនាំ នៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា ស្តីពីភាពជាដៃគូដើម្បីចីរភាព។
ដោយ ជឹម ណារី
