ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ -ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន និងឯកឧត្ដម វីទ័រ អូបេន (Viktor Orban) នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃសាធារណរដ្ឋហុងគ្រី បានឯកភាពគ្នាថា នៅក្នុងខួប ៦៥ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរ នៅឆ្នាំ២០២១ កម្ពុជានិងបើកស្ថានទូតទូតរបស់កម្ពុជានៅទីក្រុងប៊ុយដាប៉េស ហើយហុងគ្រីក៏នឹងបើកស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅរាជធានីភ្នំពេញផងដែរ ដើម្បីបង្កើនទំនាក់ទំនង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី នៃប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-ហុងគ្រីឱ្យកាន់តែរឹងមាំស្អិតល្មួត និងទ្វេឡើងថែមទៀត។ នេះបើតាមការឱ្យដឹង របស់អ្នកយកព័ត៌មានរបស់ទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជា។
នៅក្នុងជំនួបពិភាក្សាចង្អៀតនិងកិច្ចប្រជុំកំពូលពេញអង្គទ្វេភាគី ដែលបានចំណាយ ពេលប្រមាណជិត២ម៉ោង របស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែននាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងឯកឧត្ដម វីទ័រ អូបេន (Viktor Orban) នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃសាធារណរដ្ឋហុងគ្រីធ្វើឡើង នៅវិមានរដ្ឋាភិបាល កាម៉េលីតា ក្នុងទីក្រុងប៊ុយដាប៉េស បន្ទាប់ពីពិធីបដិសណ្ឋារកិច្ចផ្លូវការកាលពីល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១១កើត ខែជេស្ឋ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស ២៥៦៣ ត្រូវនឹង ថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរបានឯកភាពគ្នា ក្នុងការពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យសម្រាប់ប្រទេស ទាំងពីរឱ្យកាន់តែប្រសើរថែមទៀត។ពិសេសការជួយគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកទាំងក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី ពហុភាគី តំបន់ និងអន្តរជាតិ ដែលមានការយកចិត្តទុកដាក់ដូចគ្នា។
ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីហុងគ្រីមានប្រសាសន៍ថា ឯកឧត្តមសូមគោរពទ្វេដងចំពោះសម្តេច តេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលបានអញ្ជើញមកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការ នៅប្រទេសហុងគ្រី ក្នុង ឋានៈជានាយករដ្ឋមន្រ្តី បើទោះបីជាពេលមុនៗ សម្តេចធ្លាប់បានអញ្ជើញមកកាន់ហុងគ្រីជា ច្រើនលើកក្តី។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា នេះគឺជាដំណើរទស្សនកិច្ច លើកដំបូងមកកាន់ប្រទេសហុងគ្រី ក្នុងឋានៈជានាយករដ្ឋមន្រ្តី បើទោះបីជាពេលកន្លងមកសម្តេចធ្លាប់ទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការ និងបំពេញការងារចំនួន ៨លើករួចមក នៅប្រទេសហុងគ្រីកាល ពីអតីតកាលក៏ពិតមែន។ ក្នុងជំនួបពិភាក្សាគ្នានោះដែរ សម្តេចតេជោក៏បានពិភាក្សាយ៉ាងយក ចិត្តទុកដាក់ទាក់ទិនទៅនឹងសភាពការណ៍នៅសហភាពអឺរ៉ុប ពិសេសក្រោយពីការបោះឆ្នោត សភាកាលពីពេលថ្មីកន្លងទៅ ពិសេសទៅទៀតសម្តេចតេជោក៏បានលើកការពិភាក្សាយ៉ាង យកចិត្តទុកដាក់ ទាក់ទិនទៅនឹងគោលជំហរ និងទស្សនៈរបស់ហុងគ្រី ពាក់ព័ន្ធទៅនិងគោល នយោបាយរបស់ សហភាពអឺរ៉ុប ពិសេសពាកព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហា EBA។
ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីហុងគ្រីមានប្រសាសន៍ថា អ្វីដែលឯកឧត្តមមានការចាប់អារម្មណ៍ បំផុត គឺកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងសហភាពអឺរ៉ុប និងអាស៊ាន ដែលផ្តល់សារសំខាន់សម្រាប់ ប្រទេសហុងគ្រី។ ឯកឧត្តមមានប្រសាសន៍បន្តថា សម្តេចតេជោបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុប ពិសេសជំរុញដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ បណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស។
ក្នុងជំនួបពិភាក្សាគ្នានោះដែរ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍នៅចំពោះមុខសម្តេចតេជោដែរថា អ្វីដែលឯកឧត្តមចង់ឃើញនោះ គឺការជួបប្រជុំនៃគណៈកម្មការចម្រុះប្រទេសទាំងពីរ ពិសេសការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងរដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋាភិបាល ដោយឈរលើគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងផងខ្លួន ពោលគឺការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។
ពាក់ព័ន្ធទៅនិងបញ្ហា EBA ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាEBAវាគឺជារឿងខ្វែងគំនិតគ្នារវាងសហភាពអឺរ៉ុប និងកម្ពុជា ផ្ទុយទៅវិញហុងគ្រីតែងតែឈរ និងគាំទ្រកម្ពុជាជានិច្ច ពិសេសទៅទៀតនោះ ហុងគ្រីមិនគាំទ្របញ្ហានយោបាយ និងបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច ឱ្យមានភាពច្របូកច្របល់គ្នានោះទេ។ តាមរយៈនេះ ឯកឧត្តមមានប្រសាសន៍ថា សូមសម្តេចទុកចិត្តចំពោះហុងគ្រី ក្នុងការតស៊ូមតិជាមួយនឹងសហភាពអឺរ៉ុបទាក់ទិនទៅនឹងបញ្ហាEBA នេះ។ នៅចំពោះមុខសម្តេចតេជោ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានប្រសាសន៍ថា មានក្រុមហ៊ុនរបស់ប្រទេសហុងគ្រី កំពុងមានចំណាប់អារម្មណ៍វិនិយោគនៅកម្ពុជា ដែលក្នុងនោះធនាគារអាហរ័ណ នីហរ័ណហុងគ្រី នឹងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់បណ្តាក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ធ្វើការវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ឯកឧត្តមបន្តថា ឯកឧត្តមពិតជាមានការរីករាយចំពោះការវិវឌ្ឍរីកចម្រើនខាងសេដ្ឋ កិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយតាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់សម្តេចតេជោនៅពេលនេះ គឺយើងពិតជារីករាយក្នុងការបើកបេះដូងដ៏ទូលំទូលាយ ក្នុងការជួយគ្នាទៅវិញទៅមក។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍ដែរថា បើទោះបីជាកន្លងមកប្រទេសទាំងពីរធ្លាប់បើកស្ថាន ទូត ក្នុងប្រទេសផងខ្លួនក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែប្រទេសទាំងពីរបានបិទស្ថានទូតរៀងៗខ្លួន តាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការ ទៅកាន់ប្រទេសហុងគ្រីនាពេលនេះ សម្តេចចង់ឃើញប្រទេសទាំងពីរ ធ្វើការបើកស្ថានទូតជាថ្មីឡើងវិញ ដើម្បីជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ពិសេសបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរ។ សម្តេចតេជោក៏បានស្នើឱ្យមាន ការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជ កម្ម និងទេសចរណ៍សម្រាប់ប្រទេសទាំងពីឱ្យកាន់តែមានទំហំធំឡើងថែមទៀត។
ជាមួយគ្នានេះ សម្តេចបានគោរពអញ្ជើញឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីហុងគ្រី មកបំពេញទស្សន កិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជា ស្របពេលដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ នៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ឹមនៅឆ្នាំ ២០២០។ សម្តេចតេជោក៏បានស្នើឱ្យហុងគ្រីជួយជួសជុលប្រាសាទកោះកែ ជាមួយនឹងបទ ពិសោធន៍ដែលហុងគ្រីធ្លាប់អភិរក្សតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្ត បុរាណរបស់ខ្លួន។ សម្តេចក៏បានសន្យាថា នឹងអញ្ជើញចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំស្តីពីបញ្ហាទឹក ក្នុងប្រទេសហុងគ្រីនៅពេលខាងមុខផងដែរ។
ជាការឆ្លើយតប ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានទទួលយក សំណើនៃការអញ្ជើញបំពេញ ទស្សនកិច្ចផ្លូវការ និងការអញ្ជើញចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ឹម នៅពេលខាងមុខ។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានអញ្ជើញមកទស្សនកិច្ចផ្លូវការ និងទស្សនកិច្ចសិក្សា ព្រមទាំងចូលរួមមហាសន្និបាតបក្ស និងអមដំណើរសម្តេចពញាចក្រី ហេង សំរិន នៅប្រទេសហុងគ្រីចំនួន ៨លើករួចមកហើយ គិតចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៩ -១៩៨៤ ដែលនៅពេលនោះសម្តេចតេជោជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស។ នេះគឺជាលើកទី៩ហើយ ក៏ជាលើកទី១ ផងដែរ ដែលសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អញ្ជើញមកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយនេះក៏ជាលើកទី១នៃដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចថ្នាក់ខ្ពស់បំផុតរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការទៅកាន់ប្រទេសហុងគ្រី បន្ទាប់ពីប្រទេសទាំងពីរបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយគ្នាកាលពីឆ្នាំ១៩៥៦។ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងប្រទេសហុងគ្រី បានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយគ្នានៅថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៥៦។ ទំនាក់ ទំនងការទូតនៃប្រទេសទាំងពីរ ត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម នាឆ្នាំ១៩៧៥។ នៅឆ្នាំ១៩៧៩ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា និងប្រទេសហុងគ្រីបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតជាថ្មីឡើងវិញ ក្នុងរយៈពេលនោះ គឺពីឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៣ ប្រទេសហុងគ្រីបានផ្តល់ការឧបត្ថម្ភគាំទ្រដល់អតីតរដ្ឋកម្ពុជា និងបានរួមចំណែកដល់ប្រតិបត្តិការ របស់ UNTAC ក្នុងប្រតិបត្តិការស្វែងរកសន្តិភាពនៅកម្ពុជា៕
