សេចក្តីជូនព័ត៌មានស្តីពីលទ្ធផលកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ាន កិច្ចប្រជុំលើកទី១៥របស់ក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៌នយោបាយ និងសន្តិសុខអាស៊ាននិងកិច្ចប្រជុំលើកទី១៩របស់ក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ានថ្ងៃទី ២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ ទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន
សេចក្តីជូនព័ត៌មានស្តីពីលទ្ធផលកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ាន កិច្ចប្រជុំលើកទី១៥របស់ក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៌នយោបាយ និងសន្តិសុខអាស៊ាននិងកិច្ចប្រជុំលើកទី១៩របស់ក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ានថ្ងៃទី ២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ ទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន
ក្នុងការត្រៀមរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុន បានចូលរួម កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ាន កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៌នយោបាយ-សន្តិសុខអាស៊ាន លើកទី ១៥ និងកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ានលើកទី១៩ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅ ថ្ងៃទី ២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលមានឯកឧត្តម អេនរីក ម៉ាណាឡូ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសស្តីទី របស់ហ្វីលីពីន ធ្វើជាប្រធានកិច្ចប្រជុំ។
ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស និងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៌នយោបាយ-សន្តិសុខអាស៊ាន រដ្ឋមន្រ្តីបានពិភាក្សាប្រកបដោយលទ្ធផល ក្នុងការពង្រឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកសាងសហគមន៌អាស៊ាន ការរក្សាតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ាន ព្រមទាំងការធ្វើឲ្យស៊ីជម្រៅថែមទៀតទំនាក់ទំនង របស់អាស៊ានជាមួយដៃគូខាងក្រៅ ការអភិវឌ្ឍតំបន់ និងបញ្ហាអន្តរជាតិ ដែលជាផលប្រយោជន៍រួម។
ក្នុងចំណោមបញ្ហាតំបន់ និងអន្តរជាតិដែលបានលើកមកពិភាក្សា រួមមាន ការវិវឌ្ឍនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ស្ថានការណ៌នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន ដូចជាចោរសមុទ្រ និងការប្លន់ប្រដាប់អាវុធលើនាវា អំពើហិង្សាជ្រុលនិយម និងអំពើភេរវកម្ម។
រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ានបានចេញសេចក្តីប្រកាសស្តីពីស្ថានការណ៌នៅឧបទ្វីបកូរ៉េ ដែលមាន ភ្ជាប់មកជាមួយនេះ។
កិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ាន បានពិភាក្សាការតាមដានការអនុវត្តសេចក្តី សម្រេចរបស់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២៨ និង២៩ ដែលបានរៀបចំកាលពីឆ្នាំ២០១៦។ កិច្ចប្រជុំ ក៏បានពិចារណាពីឯកសារលទ្ធផលនានា រួមមាន សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អាស៊ានក្នុងការទទួលស្គាល់ តួនាទីមុខងារសាធារណៈ ដែលជាកាតាលីករដើម្បីសម្រេចឲ្យបាននូវចក្ខុវិស័យសហគមន៌អាស៊ានឆ្នាំ ២០២៥ ក៏ដូចជា របាយការណ៌នានារបស់កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍នយោបាយ–សន្តិសុខអាស៊ាន ក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន និងក្រុមប្រឹក្សាសហគមន៌សង្គម–វប្បធម៌អាស៊ាន។
កិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ានក៏បានពិភាក្សាពីរបៀបថ្មីក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំ កំពូលអាស៊ាន និងសន្និសីទក្រោយកិច្ចប្រជុំជាមួយដៃគូសន្ទនានានា ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ នេះ។
នៅក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំទាំងនេះ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុន បានសម្តែងការរីករាយដែលបានឃើញភាពរីកចម្រើនក្នុងដំណើរការព្រាងលិខិតុបករណ៌ស្តីពីការការពារ និងលើកកម្ពស់ សិទ្ធិពលករទេសន្តប្រវេសន៍ ដែលនឹងអាចដាក់សុំការអនុម័ត នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅខែវិច្ឆិកា ខាងមុខនេះ។ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីក៏បានធ្វើការផ្តួចផ្តើមក្នុងការលើកកម្ពស់ឯកសារនេះពីចំណងកុងសង់ស៊ុសលើផ្នែកសីលធម៌ ទៅជាលិខិតូបករណ៌ដែលមានចំណងផ្លូវច្បាប់។
ចំពោះការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុន បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស ឲ្យផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ដល់ផែនការការងារដំណាក់កាលទី៣ នៃគំនិតផ្តួចផ្តើមសម្រាប់សមាហរណ៌កម្មអាស៊ាន និងផែនការមេស្តីពីការតភ្ជាប់អាស៊ានឆ្នាំ២០២៥ ដែលមានផលប៉ះពាល់ផ្ទាល់ដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ានក្នុងការកាត់បន្ថយគម្លាតអភិវឌ្ឍន៍។
ពាក់ព័ន្ធដល់ទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-សហរដ្ឋអាមេរិក ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបានរំលឹកឡើងថា ចាប់តាំងពីកិច្ចប្រជុំលើកចុងក្រោយរបស់យើង នៅទីក្រុងបូរ៉ាកាយ កាលពីខែកុម្ភៈ យើងនៅមិនទាន់ យល់ច្បាស់ពីនយោបាយការបរទេសរបស់អាមេរិកចំពោះអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វីក ជាពិសេសចំពោះអាស៊ាន។ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបានថ្លែងថា “ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្ញុំជឿជាក់ថា ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្ត អាស៊ាន-អាមេរិកនឹងនៅតែជាអាទិភាព ដោយពិនិត្យដល់សារសំខាន់ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ និងសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម ដែលកាន់តែកើនឡើង នៅក្នុងតំបន់ និងក្រៅតំបន់”។
ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបានលើកឡើងថា “ក្នុងន័យនេះ ខ្ញុំទន្ទឹងរង់ចាំចូលរួមកិច្ចប្រជុំពិសេស
រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ាន–អាមេរិក នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីងតោន នៅថ្ងៃទី ៤ ខែឧសភា នេះ ដោយសង្ឍឹមថាអាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិក អាចបញ្ជាក់ជាថ្មីអំពីឆន្ទៈរួម និងដ៏រឹងមាំដើម្បីបន្តពង្រឹងភាពជាដៃគូនេះឲ្យកាន់តែជិតស្និត។
ចំពោះតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ានក្នុងនិម្មាបនកម្មតំបន់ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុនបានគូសបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្ន ពិភពលោកកំពុងឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលដ៏សំខាន់នៃការផ្លាស់ប្តូរទំនាក់ទំនង អំណាច ដោយបានគូសបញ្ជាក់ថា “យើងគួរតែបន្តរក្សាតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ាន ការឯកភាព និង
សាមគ្គីភាព។ ចំពោះកម្ពុជា ជំហរដ៏ច្បាស់លាស់របស់យើងគឺ៖ យើងគោរពទៅតាមគោលការណ៍ស្នូលនៃធម្មនុញ្ញអាស៊ាន ដែលរក្សានិងលើកកម្ពស់សន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាព ព្រមទាំងបន្តពង្រឹងគុណតម្លៃដែលផ្តោតទៅលើសន្តិភាព នៅក្នុងតំបន់។
ចំពោះបញ្ហាឧបទ្វីកូរ៉េ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុន បានបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពឧបទ្វីប កូរ៉េកំពុងតែដុនដាបខ្លាំង ដោយកូរ៉េខាងជើងបានសាកល្បងបាញ់មីសីលរយៈឆ្ងាយ និងការសាកល្បងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ដូចគ្នានេះដែរ ការដាក់តម្លើងប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីល នៅកូរ៉េខាងត្បូង និងការកើនឡើង នូវវត្តមាននៃកងនាវាប្រយុទ្ធសហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងតែបង្កើតនូវភាពតានតឹងក្តៅគគុកនៅក្នុងតំបន់។ បើ ទោះបីការរំពឹងថានឹងមានសង្រ្គាមទ្រង់ទ្រាយធំមិនអាចកើតមានក៏មានដោយ ហេតុការណ៍នេះកំពុងបង្ករការគំរាមគំហែងធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាព មិនត្រឹមតែនៅក្នុងឧបទ្វីបកូរ៉េប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាសីហ្វិកទាំងមូល និងតំបន់អាស៊ានផងដែរ។ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបន្តគូសបញ្ជាក់ថា “ខ្ញុំយល់ស្របជាមួយរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសម៉ាឡេស៊ីក្នុងការព្យាយាមបញ្ជូនសារទៅរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកថា សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ត្រូវពិចារណាក្នុងការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងផងដែរ”។កម្ពុជាអះអាងជាថ្មី នូវការគាំទ្ររបស់ខ្លួនសម្រាប់ការលុបបំបាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរនៅក្នុងតំបន់។ ប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានចូលរួមជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ ដោយធ្វើឲ្យប្រាកដថាកូរ៉េខាងជើងត្រូវតែគោរពតាមទាំងស្រុងនូវសេចក្តីសម្រេចពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗ របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ និងបោះបង់ ការព្យាយាមបង្កើតអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការវិវឌ្ឍនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុន បានសង្កេត ឃើញថា “ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ជាពិសេស បន្ទាប់ពីការអនុម័តសេចក្តីប្រកាសរួមស្តីពីការអនុវត្តន៍ក្រមសម្រាប់ការពើបប្រទះដោយមិនបានគ្រោងទុកនៅលំហសមុទ្រ (CUES) និងការបង្កើតខ្សែទូរស័ព្ទពិសេសរវាងក្រសួងការបរទេសនៃប្រទេសអាស៊ាននិងចិន និងវឌ្ឍនភាពជាវិជ្ជមាន និងដំណើរការនៃកិច្ចសន្ទនារវាងប្រមុខដឹកនាំនៃភាគីពាក់ព័ន្ធផ្ទាល់”។
ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបានអំពាវនាវឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធផ្ទាល់ដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី តាម រយៈការពិគ្រោះយោបល់ និងការចរចា និងបានស្នើថា គួរចាប់យកវឌ្ឍនភាពជាវិជ្ជមាននេះ ដើម្បីបង្កើន ល្បឿនដំណើរការរៀបចំសេចក្តីព្រាងក្របខ័ណ្ឌក្រមប្រតិបត្តិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង (COC) ដើម្បីដាក់ ចេញនូវយន្តការមួយដ៏មានប្រសិទ្ធភាព និងរឹងមាំ ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងកម្លាំងប្រែប្រួលភូមិសាស្រ្ត នយោបាយថ្មី នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ថ្ងៃទី ២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧
Download (PDF, 723KB)
